پیاده مداری

1- پر رنگ کردن اهمیت پیاده‌روی برای سیاستمداران، سیاست‌گذاران و جوامع جهت تحریک یک جنبش بین‌المللی برای افزایش ساعات پیاده‌روی.

2- انتشار تحقیقات جدید و نمونه‌های خوب اجرا شده و اندازه‌گیری سهم موفقیت پیاده‌روی به‌عنوان بخشی از زندگی روزانه.

3- نمایش دادن داستان شهرهای موفق و حمایت از آنها به‌عنوان شهرهای میزبان گردهمایی‌های پیاده‌روی قرن 21.

4- حمایت از تجارت ملی جوامع و گروه‌های ذی‌نفع و ذی‌نفوذ جهت برداشتن گام‌های بزرگ برای دستیابی به شهرهای قابل پیاده‌روی در آینده.

5- دستیابی به اتفاق نظر در زمینه اولویت‌بندی و یکپارچه‌سازی سیاست‌های ترافیکی، سازمان فضایی، سلامت شهروندی، هنر، گردشگری و ...

6- جشن گرفتن حرکت شتابان جهانی برای رسیدن به جوامع پایدار، قابل‌پیاده‌روی و شاد

7- شناسایی ایده‌های جدید برای تحقیقات آینده و فرصت‌هایی برای حمایت‌های مالی از تحقیقات

با وجود تمام مزایای ارزشمند و اهداف دست یافتنی این جریان، همچون هر حرکت نو و بدیعی، چالش‌هایی پیش‌روی جنبش پیاده‌روی قرن 21 وجود داشت که با توجه به بررسی روند تغییرات شهرهای عضو این شبکه، مشاهده شد مسائلی وجود دارد که باعث شده‌اند طراحی فضاهای پیاده به یک چالش تبدیل شوند، این مسائل را می‌توان به‌صورت زیر دسته‌بندی کرد:

1- میزان مسافت پیاده‌روی اغلب به اندازه کافی اندازه‌گیری نمی‌شود.

2- روش‌های جمع آوری اطلاعات بین کشورهای مختلف تفاوت دارد که قابل‌مقایسه با یکدیگر نیستند (نمی‌توان الگوی ثابتی را برای همه شهرها در نظر گرفت).

3- قدم زدن در شهرها توسط ساکنان و بازدیدکنندگان و گردشگران انجام می‌شود اما استانداردها اغلب تنها برای ساکنان در نظر گرفته می‌شود.

4-‌ المان‌هایی که در مسیرهای پیاده طراحی می‌شوند باعث تغییر در الگوهای رفتاری استفاده‌کنندگان از فضا می‌شوند که تاثیرات آنها و بازخوردهایشان به اندازه کافی بررسی نمی‌شود.

5- استانداردهایی که باید از نظر زمان رسیدن به برخی فضاهای اداری، خدماتی و ... در نظر گرفته شود، اغلب رعایت نمی‌شود.

در این راستا سوالاتی به‌عنوان چالش‌ها و دغدغه‌های پیش رو، ذهن طراحان شهری را به خود مشغول کرده است که از آن بین می‌توان موارد زیر را برشمرد:

1- چگونه می‌توان محیطی را طراحی کرد که در آن هم ساختمان‌ها و هم مردم به هم اعتماد داشته باشند؟

2- چگونه می‌توان محیط‌هایی را خلق کرد که در آنها شهروندان با خانواده، دوستان و دیگر افراد جامعه وقت بگذرانند؟

3- چطور می‌توان از طراحی استفاده کرد تا مردم احساس بهتری نسبت به محیط داشته باشند و احساس کنند که روی محیط کنترل و تسلط دارند؟ (محیطی که مردم احساس کنند در آن قادر به دستیابی به آرزوهایشان هستند)

جنبش پیاده‌روی قرن 21، هر ساله مسابقاتی مشارکتی را برای جمع‌آوری ایده‌های نو در عرصه بین‌المللی برگزار می‌کند. این مسابقات، با محورهای مشخصی به جمع‌آوری ایده‌های نو از متخصصان یا افراد با تجربه می‌پردازد که می‌توان به مواردی از قبیل: نظام و آداب پیاده‌روی، کمپین های اجتماعی در حمایت از پیاده‌روی، پیاده‌روی به‌عنوان یک جنبش برای آینده، پیاده‌روی و هنر خیابانی، پیاده‌روی و مد لباس و پوشش، برنامه‌ریزی و طراحی فضاهای عمومی شهری اشاره کرد.

عوامل مختلف محرک پیاده‌روی شهروندان را می‌توان به شرح زیر برشمرد: زیباسازی محیط و محوطه‌سازی، امکان پیاده‌روی آسان و ایمن، نگرانی‌های سلامت (پیاده‌روی به‌عنوان ورزش)، نگرانی‌های زیست محیطی (استفاده کمتر از سوخت فسیلی)، دسترسی راحت به حمل‌ونقل عمومی، تخفیف های خرید و سیاست‌های تشویقی، بالا بودن هزینه سوخت اتومبیل؛ بنابراین می‌توان نتیجه گرفت با توجه به اینکه کودکان در چارچوب‌های زندگی ماشینی امروز محدود و محصور شده‌اند، طراحی فضاهای جمعی و مسیرهای امن عابر پیاده در درون محلات مسکونی فرصت تحرک، بازی و زندگی اجتماعی را برای کودکان فراهم می‌کند. والدین نیز در این فضاها قابلیت کنترل بیشتری بر فرزندان خود دارند. جنبش پیاده‌روی قرن 21 سعی دارد با تشویق والدین به قدم زدن در کنار کودکان خود ارتباط بین نسل‌ها را محکم‌تر کرده و روابط خانوادگی را بهبود بخشد. یکی از برنامه‌ها در راستای این هدف آگاه ساختن والدین از عواقب کم تحرکی کودکان است. خانواده‌ها اگر از تاثیر پیاد‌ه‌روی بر سلامت فرزندان خود باخبر شوند، پیاده‌روی را در اولویت برنامه‌هایشان قرار خواهند داد.

در شهر‌های پیاده محور توجه به سیستم حمل‌ونقل عمومی و هم‌پیوندی این شبکه با محورهای پیاده روی از اهمیت بالایی برخوردار است. هر خیابانی که دوباره بازآفرینی می‌شود، یک شانس و یک فرصت برای شهر تلقی می‌شود. فضاهای شهری با محوریت پیاده رو می‌توانند بسترساز ارتباطات اجتماعی سازنده، فعالیت، شادی و خلاقیت شهروندان باشند.

هدف این جنبش حرکت به سوی شهرهای شادی است که به شهروندان امکان تجربه شهر، هوشمند بودن، صرفه‌جویی در وقت و هزینه و کشف فرصت‌های جدید را می‌دهد. ساخت فضای پیاده تنها با کف‌سازی معنا پیدا نمی‌کند؛ طراحی و نظم بخشی به جداره‌ها و احجام نیز بر نوع عملکرد و معنای فضا تاثیر می‌گذارد. در شهرهایی که در آن ساختمان‌ها با هم مهربان هستند، شهروندان نیز به محیط و به همدیگر اعتماد بیشتری خواهند داشت. تقویت لبه‌های شهری در مسیرهای پیاده مانند ایجاد مغازه‌ها و کافه‌ها در حاشیه پیاده‌روها باعث تقویت پیاده‌روی و سرزندگی در فضا می‌شود.

در فضاهای شهری که مردم در آن‌ها به صورت پیاده در حرکت هستند، هویت شنیداری از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. واکنش پیاده‌ها به صدای محیط (خودآگاه و یا ناخودآگاه) و تلاش برای خلق صداهای جدید در فضا از جمله موارد قابل‌توجه در مسیرهای پیاده است که نیاز به فکر و برنامه‌ریزی دارد. استفاده از این فضای شنیداری به‌صورت برنامه‌ریزی شده و با هدف افزایش آگاهی عمومی از مباحث جاری در شهر و تلفیق گفت‌وگوهای خلاق امروز با فضای گذشته (تاریخ و خاطرات جمعی ماندگار در فضا) از مهم‌ترین بازخوردهای ساخت فضاهای جمعی پیاده است. طراحان شهری باید بدانند چگونه فضایی را خلق کنند که شهروندان بیشتر آن را دوست داشته باشند. با وجود آنکه اقدامات بهسازی کالبدی اغلب با توجه به منفعت ذی‌نفع‌هایی همچون مالکان و خرده‌فروش‌ها انجام می‌شود، اما در واقع منفعت اصلی متعلق به شهروندان است. تصمیم‌گیرندگان شهری باید بدانند که برای چه کسی تصمیم می‌گیرند. باید به زمان پیاده‌روی و حداکثر فاصله پیاده‌روی تا ایستگاه‌های هدف نیز توجه کنند. این فواصل باید با توجه به قشرهای هدف (زنان، کودکان‌و سالمندان) تعیین شوند.

به‌عنوان نمونه‌های موفق شهرهایی که به عضویت شبکه جهانی پیاده‌روی قرن 21 پیوسته‌اند می‌توان به سیدنی، کپنهاگ و وین اشاره کرد که مشخصات هر کدام به اختصار از نظر خواهد گذشت.

این شهر در سال 2015 پذیرای گردهمایی پیاده‌روی قرن 21 بود. در شهر وین شبکه‌ای از مسیرهای به هم پیوسته عابر پیاده طراحی شده است.

معیارهای اصلی انتخاب این شبکه عبارتند از: تمرکز بر نقاط اصلی ترافیک عابر پیاده، اهمیت مسیر عبور، امکان توسعه در آینده، اتصال به خطوط حمل‌ونقل عمومی و تبادل با بازارها و اماکن عمومی شهر. گردهمایی وین با شعار «گامی به سوی جلو» مردم را به فعالیت و خلاقیت در فضاهای شهری تشویق می‌کند. در کنفرانس وین چهار موضوع به شرح زیر دنبال می‌شد:

1- حرکت به‌سوی فضاهای شهری عمومی جدید.

2- حرکت به سمت شهرهای انعطاف‌پذیر.

3- حرکت به سمت امنیت و سلامتی.

4- پیاده‌روی با همدیگر.

سیدنی شهری جهانی است که برای پیاده‌روی ساخته شده است. در مرکز شهر سیدنی بیش از 90 درصد جابه‌جایی‌ها به‌صورت پیاده صورت می‌گیرد. لنگرگاه زیبا و پل معروف شهر، خانه اپرای سیدنی و آب و هوای مطبوع این شهر، شهروندان و گردشگران را به پیاده‌روی تشویق می‌کند. افراد پیاده می‌توانند به‌طور همزمان سیاحت و خوش‌گذرانی کرده، خرید کنند و به کارهای روزانه‌شان هم برسند. شهر سیدنی در سال 2014 میزبان برگزاری گردهمایی جنبش پیاده‌روی قرن 21 بود. شهردار شهر سیدنی در این گردهمایی اعلام کرد که این شهر هر ساله، میلیون‌ها دلار از بودجه خود را به توسعه شبکه‌های سبز و خیابان‌های مخصوص پیاده روی اختصاص می‌دهد. این شبکه‌های هم‌پیوند، ارتباط میان محلات مسکونی، مراکز شهری، فضاهای فرهنگی و پارک‌های شهری را به شبکه‌ حمل‌ونقل عمومی به راحتی امکانپذیر می‌کند. برنامه شهر سیدنی برای ترغیب و تشویق مردم به پیاده‌روی، بهبود امنیت و افزایش جذابیت بصری در خیابان‌های این شهر است.

کپنهاگ در سال 2004 پذیرای پنجمین کنفرانس بین‌المللی پیاده‌روی قرن 21 بود. این شهر یکی از بزرگ‌ترین شهرهای پیاده‌روی در دنیاست. فضاهای پیاده‌مدار در مرکز شهر کپنهاگ طی یک برنامه 40 ساله از ابتدای دهه 1960 تا 2000 به بیش از 6 برابر رسیده است. مراحل تبدیل شهر کپنهاگ به شهر پیاده مدار عبارت بودند از:

1- تبدیل خیابان‌ها به راه‌های اصلی کاملا پیاده.

2- ارتقای وضعیت حمل‌ونقل عمومی.

3- کاهش تدریجی ترافیک و پارکینگ.

4- تبدیل محوطه‌های پارکینگ به میادین عمومی.

5- جلوگیری از گسترش شهر.

6- احترام به مقیاس انسانی و تبدیل فرآیند پیاده‌روی به یک تجربه رضایتبخش.

7- حذف وابستگی شهروندان به خودرو در مرکز شهر.

8- انطباق منظر شهری با تغییر فصول سال.

9- ترویج دوچرخه‌سواری و توسعه مسیرهای موجود دوچرخه.

10- در دسترس قراردادن دوچرخه‌ها.

     منافع شهر پياده مدار به طور خلاصه عبارتند از: «افزايش زيست پذيري» و «کاهش هزينه ها». يک شهر پياده مدار، آلودگي هوا و آلودگي صوتي را کاهش داده و از خطر تصادفات جرحي ناشي از ترافيک سواره، مي کاهد. در چنين شهري، فضاي بيشتري براي مردم در محيطي جذاب، آرام، امن و سالم (خيابان ها و ميادين عاري از خودرو و تنوعي از فضاهاي سبز) وجود دارد. شهر پياده مدار مردم را به قدم زدنِ آهسته تر، آرامش بيشتر، سلامتي بيشتر و بنابراين سبک زندگي پايدارتر دعوت مي کند. زندگي در مجاورت تسهيلات متنوع در شهري که اختلاطي از کاربري هاي مختلف در آن ها وجود دارد، به عبارتي در مسافت هاي کوتاه تر براي رسيدن به ايستگاه حمل ونقل عمومي، محل کار، مدرسه، مراکز خريد، مراکز تفريحي و... و در کل به معناي صرفه جويي در زمان و انرژي است.

کانال شخصی تلگرام احمدرضا دولتشاه

https://telegram.me/joinchat/DwZVTT_TVUdl3WMr6MhLVw

موضوعات مرتبط: شهرسازی
برچسب‌ها: پیاده مداری وبلاگ شخصی احمدرضا دولتشاه ...